Έντονος προβληματισμός επικρατεί στις τάξεις της αγοράς, με τις πρώτες ακυρώσεις να έχουν ήδη καταγραφεί. Το επόμενο 15νθήμερο θα έχουν αποτυπωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό οι πρώτες επιπτώσεις.

Μπορεί οι επιπτώσεις της Ουκρανικής κρίσης να μην έχουν αποτυπωθεί πλήρως σε επίπεδο προκρατήσεων, ωστόσο, οι πρώτες ακυρώσεις αποτελούν γεγονός, εξέλιξη που εγείρει έντονο προβληματισμό στους κόλπους της τουριστικής αγοράς.

Το μεγάλο ζήτημα για τα ξενοδοχεία της χώρας την καλοκαιρινή σεζόν θα είναι αύξηση του ενεργειακού κόστους λειτουργίας τους.

Με ψυχραιμία και υπομονή αντιμετωπίζει ο ξενοδοχειακός κόσμος στην Ελλάδα, τις τραγικές εξελίξεις στην Ουκρανία ενώ σχετικά με την τουριστική κίνηση υποστηρίζει ότι μέχρι στιγμής δεν παρατηρούνται ακυρώσεις τουριστικών πακέτων για την Ελλάδα, αλλά δυνητικά μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα η παρούσα κατάσταση.

Μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας Αλέξανδρος Βασιλικός, υποστηρίζει ότι «προφανώς και φοβίζει τον οποιοδήποτε η κατάσταση στην Ουκρανία, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε δύσκολη συνθήκη».

Το ΞΕΕ με ψυχραιμία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις, με τον κ. Βασιλικό να ξεδιπλώνει τα τρία επίπεδα στα οποία έχει πέσει το βλέμμα των εμπειρογνωμόνων του κλάδου.

Το ενεργειακό κόστος θα χτυπήσει τα ξενοδοχεία

Το μεγάλο ζήτημα για τα ξενοδοχεία της χώρας είναι αύξηση του ενεργειακού κόστους λειτουργίας τους. "Οτιδήποτε γίνει ή δεν γίνει στην Ουκρανία από εδώ και πέρα, το πληρώνει ήδη η Ελλάδα και η ξενοδοχειακή βιομηχανία της και θα το πληρώσει και στο μέλλον", υπογραμμίζει ο κ. Βασιλικός αναφερόμενος στην εκτόξευση των τιμών της ενέργειας. Βέβαια εκτιμά ότι αυτό δεν θα επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος της χώρας, καθώς πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα που αφορά όλους.

Πρόβλημα τα συμβόλαια με Ρώσους TO's

Εστιάζοντας στις τουριστικές ροές προς την Ελλάδα, η παρούσα σύρραξη είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τις όποιες ροές είχαν προγραμματιστεί από Ρωσία και Ουκρανία για φέτος.

Στο σημείο αυτό, ο κ. Βασιλικός σημειώνει ότι τα τελευταία χρόνια οι ροές από τη Ρωσία και την Ουκρανία δεν ήταν μεγάλες.

"Ούτε στις καλύτερες χρονιές δεν έφτασαν το 1 εκατομμύριο οι επισκέπτες από τη Ρωσία στην Ελλάδα, σημείωσε ο κ. Βασιλικός προσθέτοντας ότι με την πτώση της τουρκικής λύρας ήταν προδιαγεγραμμένο ότι θα πάνε Τουρκία φέτος οι Ρώσοι".

Το πρόβλημα ωστόσο εντοπίζεται σε κάποιους ξενοδόχους που έχουν αποκλειστικά συμβόλαια με Ρώσους, τονίζει ο κ. Βασιλικός, αλλά εκφράζει την πίστη του ότι αυτοί θα έχουν τον χρόνο να αναδιαρθρώσουν τις αγορές που θα απευθυνθούν για να προσελκύσουν πελάτες.

Σημαντικός ο ρόλος των Αμερικανών

Θα "πονέσει" τα τουριστικά έσοδα αν υπάρξει πρόβλημα με τις τουριστικές ροές από τις ΗΠΑ

Στον αντίποδα, σημαντικός θα είναι αντίκτυπος της κρίσης για την Ελλάδα, αν επηρεαστεί η αγορά των ΗΠΑ, που τα τελευταία χρόνια και ειδικά πέρυσι έχει ξεχωρίσει. Σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό, εάν η σύρραξη πάρει διαφορετική εξέλιξη, θα επηρεάσει και άλλες αγορές με κύρια αυτή των ΗΠΑ.

Όπως εξηγεί, οι Αμερικάνοι δύσκολα θα ταξιδεύσουν φέτος Ευρώπη αν υπάρχουν απρόοπτες εξελίξεις. "Επειδή δεν έχουν καθαρή εικόνα της γεωγραφικής απόστασης Ελλάδας και Ουκρανίας" υπάρχει το ενδεχόμενο να μην ταξιδεύσουν φέτος στην Ευρώπη γενικότερα.

Αυτή θα είναι μια εξέλιξη που θα "πονέσει", αναφέρει ο κ. Βασιλικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα εισέπραξε από τον εισερχόμενο τουρισμό από τις ΗΠΑ περίπου 1,2 δισ. ευρώ το 2019 (6,7% του συνόλου).

Μάλιστα οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ τους εννέα πρώτους μήνες του 2021 ανήλθαν στο 47% των αντίστοιχων των εννέα πρώτων μηνών του 2019. Για φέτος η πρώτη απευθείας νέα πτήση από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο του νέου θερινού προγράμματος της Delta, να προσγειώνεται στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στις 7 Μαρτίου.

Αναφορικά με το τι μέλλει γενέσθαι, "ο χρόνος που θα μπούμε σε μια κανονικότητα θα δείξει και την εξέλιξη της σεζόν, το ότι είμαστε στο Φλεβάρη είναι θετικό διότι έχουμε περιθώριο ανάκαμψης έως το Μάιο, αναφέρει σε πρόσφατη δήλωση του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΠΟΞ Γρήγορης Τάσιος.

Εναέριες αναταράξεις

Στην κατεύθυνση αυτή, η Aegean έχει καταθέσει νέο σχέδιο πτήσης των δρομολογίων της προς τη Μόσχα, αποφεύγοντας τον ουκρανικό εναέριο χώρο, και αναμένει έγκριση από τις ρωσικές Αρχές, προκειμένου να επανεκκινήσει το συγκεκριμένο δρομολόγιο, το οποίο τις τελευταίες ώρες δεν πραγματοποιείται.

Η εταιρεία, βέβαια, ήδη από την προηγούμενη Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου είχε τροποποιήσει το σχέδιο πτήσης των δρομολογίων της με προορισμό τη Μόσχα, με αποτέλεσμα οι πτήσεις της να διαρκούν 35-40 λεπτά περισσότερο. Πτήσεις με προορισμό τη Μόσχα πραγματοποιεί από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και η Aeroflot, η οποία έχει τροποποιήσει το σχέδιο πτήσης της, ενώ, λόγω της πανδημίας, δεν υπήρχαν τακτικά δρομολόγια το τελευταίο διάστημα από την Αθήνα προς το Κίεβο, με τη Wizz Air και τη Ryanair να είναι οι δύο αερομεταφορείς που εξυπηρετούσαν μέχρι σήμερα τη συγκεκριμένη γραμμή.

Την αντίστοιχη περίοδο του 2019 από το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας προς τη Μόσχα πετούσαν οι Aegean, Aeroflot και Ellinair, ενώ την Ελλάδα με την Ουκρανία συνέδεαν οι Ryanair, Wizz Air, Aegean, Ukraine International Airlines (UIA) και Jonika Airlines.

«Οι επιπτώσεις στις αερομεταφορές είναι όλο και περισσότερο εμφανείς, καθώς εξελίσσεται η κατάσταση μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας. Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα και την κινητικότητα, ο εναέριος χώρος κλείνει με σαφείς συνέπειες για τους ταξιδιώτες, τις πτήσεις και τα αεροδρόμια. Αυτά τα αεροδρόμια στις περιοχές που βρίσκονται στο επίκεντρο της σύγκρουσης επηρεάζονται σημαντικά, καθώς οι λειτουργίες τους και το προσωπικό τους αντιμετωπίζουν ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον», αναφέρει, μεταξύ άλλων, σε ανακοίνωση του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων Ευρώπης (Airports Council International Europe-ACI) ο Ολιβιέ Γιάνκοβετς, γενικός διευθυντής του ACI.

Το προφίλ των Ρώσων τουριστών

Το 2019, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Έρευνας Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕΕΛΛ +3,68%), είχαν ταξιδέψει στην Ελλάδα 583 χιλ. Ρώσοι τουρίστες (σ.σ.: οι εκτιμήσεις των φορέων του τουρισμού έκαναν λόγο για περίπου 800 χιλ.), δαπανώντας 433 εκατ. ευρώ, με το 2013 να είναι έτος αναφοράς για τις ρωσικές αφίξεις στη χώρα μας, οι οποίες είχαν ανέλθει σε 1,3 εκατ. Το μερίδιο της ρωσικής αγοράς το 2019 ως προς τις αφίξεις ήταν 1,9%, ενώ ως προς τις εισπράξεις το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 διαμορφώθηκε σε 2,5%.

Το 2020, ο αριθμός των Ρώσων ταξιδιωτών στην Ελλάδα, με βάση την TτΕ, έφτασε τις 26 χιλ., ενώ το 2021 η τουριστική κίνηση από τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 365,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και διαμορφώθηκε σε 119,5 χιλ. ταξιδιώτες (σ.σ.: οι εκτιμήσεις των φορέων του κλάδου κάνουν λόγο για περίπου 170 χιλ.). Το 2020 οι Ρώσοι ξόδεψαν 14 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την TτΕ, ενώ το 2021 δαπάνησαν περί τα 115 εκατ. ευρώ.

Με βάση, δε, τα στοιχεία της Rosstat, τα ταξίδια των Ρώσων κατοίκων στο εξωτερικό το 2019 σημείωσαν αύξηση κατά 8%, ενώ ο εισερχόμενος τουρισμός από τη Ρωσία την περίοδο 2017-2019 κατέγραψε μείωση κατά 1% (από 589 χιλ. το 2017 σε 583 χιλ. το 2019).

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, η Ελλάδα κατατάσσεται στη 15η θέση στη λίστα με τους αγαπημένους προορισμούς του εξωτερικού για τους Ρώσους, ενώ το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη και η Κεντρική Μακεδονία αποτελούν τους top προορισμούς της χώρας μας για τους ταξιδιώτες από τη Ρωσία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της TτΕ.

Το προφίλ των Ουκρανών τουριστών

Αν και η ουκρανική αγορά δεν συγκαταλέγεται στις βασικές πηγές εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα, έχει ιδιαίτερη δυναμική για περαιτέρω ανάπτυξή της. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αεροπορικές εταιρείες -και συγκεκριμένα η ουκρανική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους SkyUp, που έχει έδρα το Κίεβο και η επίσης χαμηλού κόστους ουγγρική αεροπορική εταιρεία Wizz Air- επένδυσαν φέτος στην ενίσχυση των αφίξεων από τη συγκεκριμένη χώρα, προσθέτοντας για πρώτη φορά απευθείας δρομολόγια μεταξύ της ελληνικής πρωτεύουσας και της Οδησσού.

Ενδεικτικά το 2019, οι αφίξεις των Ουκρανών τουριστών σε 5 ελληνικά αεροδρόμια (Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Ρόδος, Κέρκυρα και Καλαμάτα) ξεπέρασαν τις 91 χιλ., με τον συνολικό τους αριθμό να ανέρχεται, με βάση τις εκτιμήσεις, σε 150 χιλ.