«Να είσαι ταξιδιώτης, όχι τουρίστας» ήταν το μότο που επέλεξε να δώσει στην εκπομπή του «No reservations» ο διάσημος σεφ Άντονι Μπουρντέν το 2005, όταν την πρωτολάνσαρε. Απόσταγμα της προσωπικής φιλοσοφίας του, ο ροκ σταρ της μαγειρικής καλούσε με αυτόν τον τρόπο τους τηλεθεατές να ανακαλύψουν τις γαστρονομικές του προτάσεις ανά την υφήλιο, μακριά από τα κλισέ και τα αναμενόμενα.

«Ο υπερτουρισμός είναι αναμφισβήτητα επίσης ένα κοινωνικό φαινόμενο»

Δύο δεκαετίες και μια πανδημία αργότερα, με τον κόσμο να αναζητάει ξανά τον δρόμο του και το φαινόμενο του υπερτουρισμού να είναι εκτός ελέγχου, η φράση αυτή του Μπουρντέν αποκτάει ένα διαφορετικό νόημα. Αλλωστε, για να λέμε την αλήθεια, παραδοσιακά ο χαρακτηρισμός «τουρίστας» είναι υποτιμητικός.

Στην καλύτερη περίπτωση, περιγράφει κάποιον ο οποίος είναι αρκετά ρηχός, η συμμετοχή του σε μια δράση είναι μικρή και η κατανόηση του πού βρίσκεται ακόμα μικρότερη. Πλέον, δίπλα σε όλα αυτά, μπαίνει και το ενοχλητικός, αφού τα τελευταία χρόνια η παρουσία των τουριστών φέρνει κατά κανόνα δυσφορία στους ντόπιους.

«Ταξιδέψτε σε λιγότερα μέρη και περάστε περισσότερο χρόνο εκεί» είναι ο πρώτος κανόνας που θα πρέπει να υιοθετήσουν οι τουρίστες

Στη Βαρκελώνη με πανό «Τουρίστες, γυρίστε σπίτι σας, είστε ανεπιθύμητοι εδώ» και νεροπίστολα στα χέρια οι κάτοικοι της πόλης διαδήλωσαν λίγες εβδομάδες πριν, στον πεζόδρομο της Λα Ράμπλα, εναντίον των εκατομμυρίων επισκεπτών που κάνουν απόβαση στην Καταλωνία, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στην Ιαπωνία, το Κιότο απαγόρευσε την είσοδο των τουριστών σε συγκεκριμένα σοκάκια ενώ η κυβέρνηση έβαλε όρια στον αριθμό των ανθρώπων που επιτρέπεται να ανέβουν στο όρος Φούτζι. Στη Βενετία επιβλήθηκαν φέτος νέοι φόροι αποκλειστικά για τους επισκέπτες, λίγους μήνες μετά την απόφαση του δημάρχου του Αμστερνταμ να κλείσει τον τερματικό σταθμό για τα κρουαζιερόπλοια.

Οι αντιδράσεις αυτές πηγάζουν από πολύ βαθύτερα αίτια, όπως η πίεση που δέχονται ιστορικές πόλεις και τα τοπόσημά τους, οι ελλείψεις στις υποδομές και φυσικά η εκτόξευση των τιμών στα ενοίκια και τα πωλητήρια εξαιτίας του πολλαπλασιασμού των εστιών για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, όπως είναι το Airbnb, οδηγώντας τους ντόπιους να μένουν ακόμα και σε πάρκινγκ αυτοκινήτων, όπως συνέβη στην Ιμπιζα της Ισπανίας.

«Ο υπερτουρισμός