Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού. (Αριθμ. 38609 ΕΞ 2023 από 10.3.2023) 

Η εν λόγω παραχώρηση γίνεται υπό το πρίσμα της προστασίας των ακτών, και του οικοσυστήματος των παράκτιων ζωνών, με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ως άνω κοινόχρηστων χώρων και δεν παραβλάπτεται η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού.

Ειδικά για τις παραλίες και τις παρόχθιες ζώνες, το δικαίωμα απλής χρήσης παραχωρείται εφόσον έχει συντελεσθεί η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, απαλλοτρίωση ή έχουν αυτές αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους με άλλο τρόπο.

Ειδικότερα, η παραχώρηση της απλής χρήσης των χώρων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας, που περιλαμβάνονται στον πίνακα του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 1 «Πίνακας θέσεων ηλεκτρονικών δημοπρασιών, διενεργούμενες αποκλειστικά από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών» της νέας απόφασης, γίνεται αποκλειστικά μέσω της διαδικασίας των ηλεκτρονικών δημοπρασιών, που διενεργείται από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Η διαδικασία δημοπρασίας, οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις της και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια ρυθμίζονται με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών της παρ. 2α του άρθρου 13 του ν. 2971/2001.

Η παραχώρηση του δικαιώματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, γίνεται για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών και την λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση.

Η άσκηση άλλων δραστηριοτήτων, που δεν προβλέπονται από τις ως άνω διατάξεις, επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 15 της παρούσας, καθώς και τη λήψη όλων των προβλεπομένων από την κείμενη νομοθεσία μέτρων προστασίας των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού.

Αναλυτικά, στη νέα απόφαση περιλαμβάνονται διατάξεις για τα εξής:

1. Παραχώρηση δικαιώματος απλής χρήσης
2. Σκοπός παραχώρησης
3. Δικαιούχοι Παραχώρησης δικαιώματος απλής χρήσης
4. Τρόπος και Είδος σύμβασης παραχώρησης απλής χρήσης
5. Παραχώρηση σε όμορους
6. Χρόνος παραχώρησης – Έναρξη ισχύος
7. Αντάλλαγμα
8. Εξαιρούμενοι από την παραχώρηση χώροι
9. Παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας
10. Υποχρεώσεις Δήμων
11. Υποχρεώσεις λιμενικών και αστυνομικών αρχών.
12. Περιορισμοί-υποχρεώσεις-απαγορεύσεις υπερού
13. Διαδικασία και όροι μεταβίβασης του δικαιώματος απλής χρήσης προς τρίτους
14. Πρόσθετοι όροι και προϋποθέσεις παραχώρησης
15. Ανάκληση παραχώρησης
16. Εξυπηρετήσεις ΑΜΕΑ
17. Τελικές διατάξεις

Άρθρο 10

Στις Υποχρεώσεις Δήμων

Οι Δήμοι έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό του συνόλου των κοινοχρήστων χώρων αρμοδιότητάς τους, την τοποθέτηση καλαίσθητων δοχείων απορριμμάτων και γενικά για την εξασφάλιση της καθαριότητας και της αισθητικής του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου.

Σε περίπτωση λουτρικής εγκατάστασης, κατά την έννοια του άρθρου 11 του π.δ. 71/2020 (Α’ 166) οι Δήμοι υποχρεούνται να τηρούν τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 7 του ως άνω π.δ. για την πρόσληψη ναυαγοσωστών, την διάθεση του κατάλληλου εξοπλισμού, την τοποθέτηση κατάλληλων παρατηρητηρίων ναυαγοσωστών και γενικώς για τη λήψη μέτρων προστασίας και ασφάλειας των λουομένων, των εργαζομένων και όσων γενικά κινούνται στους χώρους αυτούς.

Οι Δήμοι, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές και τις Κτηματικές Υπηρεσίες, προκειμένου να φροντίσουν για τη λήψη μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.

Οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα στοιχεία κάθε παραχώρησης. Σε περίπτωση παραβίασης των ορίων της παραχώρησης επιτρέπεται στον χρήστη (επισκέπτη ή λουόμενο) του αιγιαλού, της παραλίας (κοινόχρηστης), της όχθης και της παρόχθιας ζώνης (κοινόχρηστης) η ελεύθερη χρήση του αυθαιρέτως ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης καταληφθέντος κοινόχρηστου χώρου.

Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος παραχώρησης της απλής χρήσης των κοινοχρήστων χώρων από Δήμο σε επιχείρηση του άρθρου 266 του ν.3463/2006 (Α’ 11), ή τρίτο αυτοί καθίστανται συνυπεύθυνοι στις ανωτέρω υποχρεώσεις. Η συμβατικά οριζόμενη διάρκεια της παραχώρησης απλής χρήσης στις συμβάσεις παραχώρησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα χρονικά όρια ισχύος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 11

Υποχρεώσεις λιμενικών και αστυνομικών αρχών

Οι αστυνομικές και λιμενικές αρχές, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους, έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες για τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.

Άρθρο 12

Περιορισμοί-υποχρεώσεις-απαγορεύσεις υπερού

Οι υπερού στους οποίους έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, για την άσκηση των δραστηριοτήτων του άρθρου 1 της παρούσας υπόκεινται στους παρακάτω περιορισμούς-υποχρεώσεις-απαγορεύσεις:

(α) Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση, που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών.

(β) H παραχώρηση της απλής χρήσης είναι δυνατή, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, καθώς και τραπεζοκαθισμάτων, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση.

(γ) Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, μπορεί να καλύπτει μέχρι το εξήντα τοις εκατό (60%) του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων.

Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα. Ο περιορισμός του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, σε πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα, που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο δεν ισχύει για τις παραχωρήσεις σε όμορα του κοινοχρήστου χώρου ξενοδοχεία, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping) και σύνθετα τουριστικά καταλύματα των υποπερ. αα’, ββ’ και δδ’ της περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155), που λειτουργούν νόμιμα.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης.

(δ) Για χώρους αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) του παραχωρούμενου χώρου και εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο. Η παραβίαση των ανωτέρω όρων επιφέρει την ανάκληση της παραχώρησης.

(ε) Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων του πρώτου εδαφίου της παρούσας, καταλείπεται από τις προβολές των ορίων κάθε επιχείρησης ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εκατέρωθεν των ορίων της.

(στ) Δεν παραχωρείται η χρήση του αιγιαλού, για ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα και τροχήλατες καντίνες, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των πέντε (5) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των εκατό πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων, εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχουν σε ισχύ άδειες λειτουργίας επιχείρησης, από τις προβλεπόμενες στην παράγραφο 4 του άρθρου 13 του ν.2971/2001, όπως ισχύει, και μέχρι τη λήξη τους.

(ζ) Οι περιορισμοί των παρ. (γ) και (στ) της παρούσας ισχύουν και για τις παραχωρήσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 13 του ν.2971/2001, όπως ισχύει.

(η) Όλοι οι όροι και οι περιορισμοί της παρούσας και των διατάξεων του άρθρου 13 του ν.2971/2001, όπως ισχύουν, ισχύουν και εφαρμόζονται και στα Τουριστικά Δημόσια Κτήματα, που έχουν χαρακτηρισθεί τέτοια ή για τα οποία έχει εκδοθεί Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου κατ’ εφαρμογή των παρ. 1 και 3 του άρθρου 1 της Κ’ Συντακτικής Πράξης της 6/14 Φεβρουαρίου 1968 (Α’ 33).

(θ) Οφείλουν να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την αισθητική του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς επίσης να μεριμνούν για τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των λουομένων και των διερχομένων στον παραχωρούμενο χώρο.

(ι) Οφείλουν να τηρούν όλες τις τεχνικές προδιαγραφές και τα αναφερόμενα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 «ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ-ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ ΑΠΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΑΙΓΙΑΛΟΥ ΠΑΡΑΛΙΑΣ».

(ια) Με την επιφύλαξη των διατάξεων των παρ. 5 (γ) και 5 (δ) του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, ο υπερού δεν επιτρέπεται να μεταβιβάσει ολικά ή μερικά το δικαίωμα του σε άλλον ή να συνάψει οποιαδήποτε σχέση γι’ αυτό με ή χωρίς αντάλλαγμα, που να αφορά την έκταση που του παραχωρήθηκε.

(ιβ) Μετά το τέλος της χρήσης (λήξη της συμβατικής σχέσης) οι κοινόχρηστοι χώροι θα πρέπει να επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση, αφαιρουμένων όλων των ειδών που έχουν τοποθετηθεί κατά τη χρήση.

(ιγ) Σύμβαση παραχώρησης, που ο υπερού συνάπτει με το Δήμο, χωρίς να φέρει την προσυπογραφή της οικείας Κτηματικής Υπηρεσίας, όπως περιγράφεται στο άρθρο 13 της παρούσας, είναι άκυρη και ο υπερού δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει το κοινόχρηστο χώρο.

Οι υπερού της παραχώρησης υπόκεινται σε όλες τις υποχρεώσεις και τους περιορισμούς της παρούσας και των παραρτημάτων της. Σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεως των όρων της παρούσας καθώς και εν γένει της νομοθεσίας περί αιγιαλού και παραλίας ν. 2971/2001 (Α’ 285), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ανεξάρτητα από το καθορισθέν αντάλλαγμα, επιβάλλονται και όλα τα μέτρα προστασίας και οι κυρώσεις του άρθρου 15 της παρούσας.

Δείτε αναλυτικά την ΚΥΑ στο παρακάτω Αρχείο