Χιλιάδες επιχειρήσεις και πολλαπλάσια φυσικά πρόσωπα, στη χώρα μας, είναι αποκλεισμένα από τον τραπεζικό δανεισμό, λόγω της «μαύρης λίστας» του Τειρεσία.

Μεγάλα ή μικρά χρέη που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμα, πολλές φορές ακόμα και αν τώρα έχουν εξοφληθεί, ήταν αρκετά για να εντάξουν το όνομα στη λίστα των κακοπληρωτών και τώρα οι τράπεζες, αφού ρίξουν μια ματιά στο «κακό» ιστορικό, αρνούνται τη δανειοδότηση. Ομως, το παρελθόν δεν είναι αναπόφευκτο. Ακόμα και αν κάποιος είχε χρέη στο παρελθόν, υπάρχουν δρόμοι εξόδου από τη «μαύρη λίστα».

Πρώτα, όμως, πρέπει να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. H ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ A.E. δεν θέλει το καλό μας ή το κακό μας. Απλώς παρέχει μία υπηρεσία.

Διατηρεί αρχεία συμπεριφοράς δανειοληπτών κ.λπ. και όπως κάτι γράφεται σε αυτές τις «λίστες», έτσι και μπορεί να σβηστεί, αλλά όχι άμεσα…

Ο ρόλος

H ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ A.E. ιδρύθηκε από τις τράπεζες που ήθελαν πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες οικονομικής συμπεριφοράς. Συμβαίνει σχεδόν παντού στον κόσμο, οι πιστωτές να θέλουν να γνωρίζουν σε ποιον δανείζουν. Δεν είναι μόνο το αν θα δανείσουν, αλλά και το πόσο ακριβά θα δανείσουν.

Και στην Ελλάδα, όπως στην πλειονότητα του δυτικού κόσμου, οι καλοπληρωτές, οι καλοί πελάτες, λαμβάνουν ευκολότερα και πολλές φορές φθηνότερα δάνεια από κάποιον με επιβαρυμένο ιστορικό πληρωμών.

Η λογική είναι ότι όσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος αθέτησης πληρωμών τόσο περισσότερο αυξάνεται και το κόστος δανεισμού. Η εταιρία κρατά πολλά δεδομένα, αλλά το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στο Αρχείο Αθέτησης Υποχρεώσεων και Υποθηκών Προσημειώσεων.

Εκεί υπάρχει η «μαύρη λίστα», το αρχείο «Οικονομικής Συμπεριφοράς Αθέτησης Υποχρεώσεων» (ΣΑΥ), που έχει όλα τα στοιχεία για ακάλυπτες επιταγές, απλήρωτες συναλλαγματικές και γραμμάτια σε διαταγή, καταγγελίες συμβάσεων πάσης φύσεως χορηγήσεων δανείων και πιστώσεων προς φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, διαταγές πληρωμής, πλειστηριασμοί κ.λπ.

Βασικοί λόγοι

Στη λίστα μπαίνεις, με το να χρωστάς, να μην υπάρξει συνεννόηση με τον πιστωτή και γίνει καταγγελία δανείου, σφράγισμα επιταγής κ.λπ.

Ειδικά οι τράπεζες κάνουν προσπάθειες ρύθμισης των οφειλών ή επανέκδοσης δανείου, για να μη φτάσει η υπόθεση σε επίπεδο «μαύρης λίστας», όμως σε πολλές περιπτώσεις, για διάφορους και κάποιους προφανείς λόγους, αυτή είναι η αναπόφευκτη κατάληξη.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι πιο συνηθισμένοι λόγοι που οδηγούν κάποιον εκεί είναι η ξαφνική απώλεια εισοδήματος, συνήθως απόλυση, η ξαφνική ασθένεια, που όχι μόνο μπορεί να φέρει απώλεια εισοδήματος αλλά δημιουργεί και υπέρογκους λογαριασμούς, και το… διαζύγιο.

Αυτά για τα φυσικά πρόσωπα, καθώς στα νομικά, κυριαρχούν οι ακάλυπτες επιταγές και οι πτωχεύσεις. Οπως επισημαίνεται, το «κλειδί» για να μείνεις εκτός «μαύρης λίστας» είναι η «επικοινωνία» με τον πιστωτή και η εξεύρεση λύσης όπως οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις.

Παράδειγμα, πριν ένα δάνειο καταστεί ληξιπρόθεσμο, μπορεί να γίνει μία επαναδιαπραγμάτευση του δοσολογίου. Περισσότερες, άρα μικρότερες δόσεις με αντάλλαγμα συνήθως ακριβότερο επιτόκιο ή/και περισσότερες εξασφαλίσεις. Αν και αυτό είναι δώρον  άδωρον σε πολλές περιπτώσεις όπου απλώς δεν υπάρχει ο τρόπος να πληρωθούν οι οφειλές, φαινόμενο που είδαμε να κορυφώνεται μέσα στην περίοδο των Μνημονίων.

Πολλές… ταχύτητες

Στα θετικά, ότι αφού μπεις, μπορείς να βγεις και ότι δεν είναι όλες οι οφειλές της ίδιας βαρύτητας. Οι μικροοφειλές δεν εμφανίζονται καν, όπως π.χ. πολλά καταναλωτικά δάνεια που έχουν μείνει απλήρωτα. Σύμφωνα με την εταιρία, υπάρχουν οφειλές που, αν δεν υπερβαίνουν στο σύνολό τους το ποσό των 1.000 ευρώ, δεν μεταδίδονται.

Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν σε σφραγισμένες επιταγές, απλήρωτες συναλλαγματικές, γραμμάτια σε διαταγή, καταγγελίες συμβάσεων καρτών και δανείων, διαταγές πληρωμής, προγράμματα πλειστηριασμών, κατασχέσεις, επιταγές Ν.Δ. 1923, τροπές προσημειώσεων σε υποθήκες, αιτήσεις πτωχεύσεων και διαταγές απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου. Το ίδιο ισχύει και όταν έχουν αποδεδειγμένα εξοφληθεί, αν δεν υπερβαίνουν τις 3.000 ευρώ στο σύνολό τους και δεν είναι περισσότερες από τρεις. Τονίζεται ότι είναι άλλο αν υπάρχει η καταχώριση στη λίστα και άλλο αν η οφειλή παραμένει απλήρωτη.

Γνώστες των διαδικασιών στις τράπεζες επισημαίνουν ότι η ύπαρξη καταχώρισης απλήρωτης οφειλής είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει πρόβλημα αν θέλει το ίδιο άτομο να πάρει νέο δάνειο στο μέλλον. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ακόμα και μικροποσά που έχουν μείνει απλήρωτα και οι δανειολήπτες τα έχουν ξεχάσει είναι ικανά να δημιουργήσουν σημαντικά εμπόδια.

Προϋποθέσεις

Το να βγεις από τη λίστα είναι δυνατό, υπό προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η αποπληρωμή της οφειλής που σε έβαλε σε αυτήν και μετά μία αίτηση στον Τειρεσία. Η οφειλή θα σβηστεί όταν περάσει ο χρόνος καταγραφής που προβλέπεται ανάλογα με το είδος της.

Τα στοιχεία στη «μαύρη λίστα» διατηρούνται από 2 χρόνια (μικρότερα πράγματα, όπως επιταγές, συναλλαγματικές, κάρτες, δάνεια κ.λπ.), 3 χρόνια οι διαταγές πληρωμής, 4 χρόνια (πλειστηριασμοί, κατασχέσεις και κυρώσεις του ΥΠΟΙΚ) έως και 10 χρόνια (οι πτωχεύσεις).

Όλα εν αναμονή του νέου «Μεγάλου Αδελφού» που θα παρακολουθεί συνολικά τις οφειλές όλων των πολιτών.

Η νέα Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα συλλέγει, θα επεξεργάζεται και θα κοινοποιεί σε τράπεζες και άλλους ιδιωτικούς φορείς πληροφορίες για τις οφειλές όλων των πολιτών και επιχειρήσεων προς τη Φορολογική Διοίκηση και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Παράλληλα αναμένεται και ο νέος ενεργειακός «Τειρεσίας», όπως το αντίστοιχο σύστημα της κινητής τηλεφωνίας «Τηλεγνούς».

Στόχος είναι να γνωρίζουν εξαρχής οι προμηθευτές αν ο νέος υποψήφιος πελάτης τους έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές ή όχι. Θα έχουν τη δυνατότητα να μη δεχθούν έναν καταναλωτή με χρέη, ο οποίος δεν έχει προχωρήσει στον διακανονισμό τους ή δεν εξοφλεί τις δόσεις της ρύθμισης.