Saharan dust / Ακραίος Απριλιάτικος καύσωνας «στραγγαλίζει» την Ελλάδα - Οι ομάδες που κινδυνεύουν από την μεταφορά αφρικανικής σκόνης

Η κλιματική αλλαγή δείχνει τα... δόντια της και η Ελλάδα θα βρεθεί μπροστά σε μια πρωτοφανή καιρική ανωμαλία

Το έντονο φαινόμενο της μεταφοράς αφρικανικής σκόνης θα «πνίξει» τη χώρα τις επόμενες ώρες, με τις θερμοκρασίες να φτάνουν ακόμη και στους 32 βαθμούς ενώ το ημερολόγιο δείχνει... 1η Απριλίου!

Ο μετεωρολόγος του Εθνικού Αστεροσκοπείου, Κώστας Λαγουβάρδος, μίλησε στην Realnews για τις υψηλές τιμές της αφρικανικής σκόνης αλλά και για το φαινόμενο που αναμένεται να πλήξει την Ελλάδα με τον καύσωνα που ήρθε από το πουθενά!

«Αυτό που βιώσαμε τις προηγούμενες ημέρες, δεν ήταν ένα μεγάλο επεισόδιο. Θα έλεγα πως ήταν κάτι συνηθισμένο. Κάθε χρόνο το συναντάμε στη χώρα μας. Δεν είναι παράδοξο ειδικά τον Μάρτιο», ανέφερε αρχικά ο κύριος Λαγουβάρδος.

Και συνέχισε αναφέροντας πως «από τα προγνωστικά μας μοντέλα φαίνεται πως ένα νέο κύμα σκόνης και ζέστης από την Αφρική θα έρθει στη χώρα μας από Δευτέρα. Οι τιμές συγκέντρωσης θα είναι οι ίδιες ωστόσο θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια».

Αναμένονται νέα επεισόδια συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης μέχρι και τα τέλη Μαΐου

Παράλληλα, νέα επεισόδια συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης αναμένονται μέχρι και το τέλος Μαΐου, σύμφωνα με τον καθηγητή – πρόεδρος του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Ανδρέας Καζαντζίδης. Όπως εξηγεί, «κατά τη διάρκεια της άνοιξης, δηλαδή από τον Μάρτιο μέχρι και τον Μάιο, η ατμοσφαιρική κυκλοφορία βοηθάει στο να έχουμε εισβολή ερημικών αερίων μαζών πάνω από την ανατολική Μεσόγειο».

Σχετικά με την τελευταία εισβολή αφρικανικής σκόνης, ο Ανδρέας Καζαντζίδης δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «υπήρχε ένα τριήμερο όπου οι τιμές συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης ήταν σημαντικά υψηλές, ενώ η χειρότερη μέρα ήταν η περασμένη Τετάρτη. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στην περιφέρεια η μέση ημερήσια τιμή συγκέντρωσης σωματιδίων PM10 ήταν 65 μg/m³».

«Η τιμή αυτή», όπως προσέθεσε, «είναι αρκετά σημαντική, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λέει ότι το όριο των 50μg/m³ δεν πρέπει να το ξεπερνάμε πάνω από 35 φορές το έτος». «Ουσιαστικά», συνέχισε, «ήταν ένα από τα σημαντικά επεισόδια συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης, το οποίο όμως δεν είναι δεν είναι ακραίο», αφού, όπως επαναλαμβάνει, «κατά την διάρκεια της άνοιξης έχουμε εισβολή αφρικανικής σκόνης».

«Άλλωστε», όπως τόνισε ο καθηγητής, «όσο πιο κοντά στην Αφρική βρίσκεται μία περιοχή, τόσο πιο δύσκολη είναι η κατάσταση με την αφρικανική σκόνη, για αυτό ακριβώς και το νησί της Κρήτης αντιμετώπισε τα μεγαλύτερα προβλήματα, λόγω των υψηλών τιμών συγκέντρωσης σκόνης».

Μιλώντας για τις συγκεντρώσεις σωματιδίων ανέφερε πως «το χαρακτηριστικό που έχουμε είναι ότι τα περισσότερα δεν είναι στο έδαφος, αλλά κάποια χιλιόμετρα υψηλότερα, διότι ταξιδεύουν λίγο πιο ψηλά στην ατμόσφαιρα, αφού έρχονται από μακριά».

Επικαλούμενος δορυφορική εικόνα, είπε ότι «βλέπουμε το στρώμα της σκόνης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και στο έδαφος, αφού σε αυτό φθάνει μόνο ένα ποσοστό, το οποίο ούτως ή άλλως το βλέπουμε και το καταλαβαίνουμε στην ορατότητα». Όσον αφορά τα αιωρούμενα σωματίδια της σκόνης, ο Ανδρέας Καζαντζίδης είπε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ «ότι είναι μεγάλα και όχι μικρά σαν αυτά της ρύπανσης που έχουμε την χειμερινή περίοδο, όπως για παράδειγμα από την καύση των τζακιών».

«Άρα λοιπόν», συνέχισε, «στο δικό μας το δίκτυο που δείχνει τις τιμές των μικρών σωματιδίων σε πραγματικό χρόνο, παραδόξως δεν φαινόταν κάτι, ενώ στην πραγματικότητα στα μεγάλα σωματίδια είχαμε πολύ υψηλές τιμές».

Παράλληλα, ο καθηγητής τόνισε ότι «τα αιωρούμενα σωματίδια γενικά είναι ίσως το πιο δύσκολο για εμάς φαινόμενο και ο πιο δύσκολος παράγοντας, όταν θέλει κάποιος να δει το ρόλο της ατμοσφαιρικής επιστήμης, είτε μιλώντας για την πρόγνωση του καιρού την επόμενη μέρα, είτε μιλώντας ακόμα και για την κλιματική αλλαγή… Τα σωματίδια κινούνται όλα προς τα δυτικά και υπάρχουν πολλές εργασίες που δείχνουν το πόσο επηρεάζουν την γονιμότητα στα εδάφη του Αμαζονίου που είναι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού».

«Είναι ένα φαινόμενο», υπογράμμισε, «το οποίο ξεπερνάει τα όρια ενός κράτους, έχοντας προφανώς επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων». Επίσης, ο Ανδρέας Καζαντζίδης ανέφερε ότι «τα αιρούμενα σωματίδια έχουν και ένα ακόμη χαρακτηριστικό, δηλαδή επηρεάζουν πάρα πολύ και την νέφωση» συμπληρώνοντας ότι: «Συγκεκριμένα, από τα πόσα σωματίδια υπάρχουν στην ατμόσφαιρα εξαρτάται το τι θα γίνει με τα σύννεφα. Ως γνωστόν τα σύννεφα δεν έχουν καθαρό νερό, άλλα άλατα, τα οποία στην πραγματικότητα είναι διαλυμένα αιωρούμενα σωματίδια. Αν δεν υπήρχαν αιωρούμενα σωματίδια δεν θα υπήρχαν σύννεφα στην ατμόσφαιρα, εκτός από αυτά που είναι πολύ ψηλά, εκεί δηλαδή που πετούν τα αεροπλάνα και τα οποία είναι λεπτά.

Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό, το πόσα σωματίδια υπάρχουν, τι σωματίδια είναι αυτά και προς τα πού κινούνται.

Έτσι λοιπόν, ο ρόλος τους όπως τα βλέπουμε, αλλά και ο ρόλος τους με το πώς αλληλεπιδρούν με το νερό στην ατμόσφαιρα, είναι οι δύο βασικότεροι παράγοντες που ξέρουμε λιγότερο αυτή τη στιγμή, σχετικά με το πώς συμπεριφέρεται η ατμόσφαιρα και τι πρόκειται να γίνει τα επόμενα χρόνια».

Στο μεταξύ, απαντώντας ο Ανδρέας Καζαντζίδης σε ερώτηση, σχετικά με την ρύπανση στην ατμόσφαιρα της Πάτρας κατά την χειμερινή περίοδο από τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, κυρίως λόγω της καύσης τζακιών, είπε ότι «ήταν μία καλή χρονιά, γιατί βοήθησαν οι μετεωρολογικές συνθήκες» και προσέθεσε: «Από την στιγμή που τις βραδινές ώρες δεν είχαμε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, χρησιμοποιήθηκαν λιγότερο τα τζάκια και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να είναι λιγότερες οι εκπομπές αιωρούμενων μικροσωματίδιων.

Δηλαδή ήταν ένας ήπιος χειμώνας και ως εκ τούτου ήταν ήπιες και οι συνθήκες της ρύπανσης».

Ο καθηγητής Ζερεφός προειδοποιεί - «Έρχονται ακραία φαινόμενα»

Η θερμοκρασία τέλος Μαρτίου, πλέον θα φτάσει τους 30 βαθμούς σε αρκετές περιοχές της χώρας και σε μερικές θα τους ξεπεράσει. Ένα φαινόμενο το οποίο στο μέλλον θα είναι πάρα πολύ συνηθισμένο...

«Οδεύουμε σε μία περίοδο υπερθέρμανσης η οποία έχει οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση του κλίματος», σημείωσε ο Χρήστος Ζερεφός, μιλώντας στο OPEN.

«Ο Μάρτιος ήταν ένας μήνας, ο οποίος είχε θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές τιμές σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Σε κάποιες ήταν ο πιο θερμός τουλάχιστον των 15, 20 ετών», ανέφερε από την πλευρά του ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών και συνέχισε:

«Αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο είναι οι μέσοι όροι , ότι βλέπουμε ότι για πολλούς μήνες, ουσιαστικά από τον Ιούλιο πέρσι μέχρι και τον Μάρτιο η θερμοκρασία στη χώρα μας συνεχώς είναι αρκετά πάνω από τα κανονικά».

Οι ζέστες θα συνεχιστούν

Οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες θα συνεχιστούν και ο Απρίλιος θα μπει με τον υδράργυρο να φτάνει ακόμη και τους 30 βαθμούς κελσίου. Με την αφρικανική σκόνη μάλιστα να επιστρέφει στην Ελλάδα.

«Την 1η και την 2η Απριλίου θα έχουμε μια σοβαρή θερμή εισβολή. Μιλάμε για μια ακραία συμπεριφορά», πρόσθεσε ο κύριος Λαγουβάρδος.

«Ο χειμώνας έχει συρρικνωθεί, είναι πιο ήπιος δεν έχει βροχές δεν έχει χιόνια όλα αυτά οδηγούν σε καταστάσεις αφύπνισης και πρέπει να είμαστε έτοιμοι κι εμείς και οι διοικούντες, η πολιτεία για να αντιμετωπίσουμε ακραία φαινόμενα», υποστήριξε ο κ. Ζερεφός εν συνεχεία.

Τι πρέπει να κάνει κανείς αν έχει έντονα συμπτώματα

Ο Καθηγητής Πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακόπουλος μίλησε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η αφρικανική σκόνη και αν χρειάζεται να φοράμε μάσκα.

«Αυτό που πρέπει να κάνει κανένας είναι, πρώτον, εάν έχει κάποια νόσο και τη γνωρίζει, όταν θα υπάρχει πρόβλεψη πως θα έρθει η αφρικανική σκόνη, πρέπει να επικοινωνήσει με τον θεράποντα γιατρό του για να πάρει οδηγίες για το πώς πρέπει να τροποποιήσει την αγωγή του. Συνήθως χρειάζεται μια εντατικοποίηση της αγωγής, δηλαδή να αυξήσουμε είτε τη δόση των φαρμάκων ή τη συχνότητα, είτε να προσθέσουμε κάποιο φάρμακο, αλλά ποτέ από μόνοι μας.

Εάν κάποιος έχει έντονα συμπτώματα σήμερα ή αύριο που έχουμε αφρικανική σκόνη, μην το αποδώσει σε αυτό. Εάν έχει συμπτώματα σημαίνει πως έχει κάποια νόσο και δεν την έχει διαγνώσει. Θα πρέπει να πάει στον πνευμονολόγο να εξεταστεί γιατί βήχει. Δεν είναι φυσιολογικό να βήχουμε ακόμα και αν υπάρχει αφρικανική σκόνη. Αν βήχουμε μάλλον έχουμε άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και δεν το ξέρουμε. Είναι μια καλή ευκαιρία να διαγνωστεί.

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας τόνισε στο τέλος ότι, εάν κάποιος έχει νόσο, καλό είναι φορά μια μάσκα αυξημένης προστασίας καθώς κρατούν το 95-99% των σωματιδίων και προστατεύουν.

Τι είναι η αφρικανική σκόνη

Αφρικανική σκόνη ονομάζεται αιολική ορυκτή σκόνη από την έρημο Σαχάρα. Η έρημος έχει έκταση εννέα εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, από τον Ατλαντικό ωκεανό έως την Ερυθρά Θάλασσα, από τη Μεσόγειο θάλασσα μέχρι την κοιλάδα του ποταμού Νίγηρα και την περιοχή του Σουδάν στο νότο.

Η Σαχάρα είναι η μεγαλύτερη πηγή αιολικής σκόνης στον κόσμο, με ετήσιους ρυθμούς παραγωγής περίπου 400-700 x 106 τόνους/έτος, που είναι σχεδόν το ήμισυ όλων των εισροών της αιολικής ερήμου στον ωκεανό. Πολύ συχνά οι άνεμοι σηκώνουν τεράστιες ποσότητες σκόνης από την έρημο της Σαχάρας και τις μεταφέρουν σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.

Έχει διαπιστωθεί ότι η αφρικανική σκόνη ταξιδεύει στην Ευρώπη μέχρι την Σκανδιναβία και κάνει υπερατλαντικές πτήσεις φτάνοντας μέχρι τον Αμαζόνιο όπου πέφτει εκεί λειτουργώντας ως λίπασμα για τη χλωρίδα του τροπικού δάσους. Αφρικανική σκόνη έχει εντοπισθεί επίσης στην μακρινή Ιαπωνία.

Ο ανθρώπινος παράγοντας έπαιξε για ακόμα μια φορά καθοριστικό ρόλο, καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον δεν άφησαν ανέγγιχτη την έρημο Σαχάρα. Αρκετοί παράγοντες, όπως η κίνηση των οχημάτων, η απόρριψη κάθε είδους αποβλήτων, καύση σκουπιδιών κ.α. έχουν μολύνει την έρημο και ως εκ τούτου τη σκόνη της.

Έτσι, η «μολυσμένη» πλέον σκόνη, που ταξιδεύει από την Αφρική προς την Ευρώπη, είναι επικίνδυνη, καθώς μεταφέρει μια σειρά από επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία στοιχεία όπως μόλυβδο, αρσενικό, μαγγάνιο, χρώμιο, ψευδάργυρο κ.α.

Τα βαρύτερα σωματίδια της αερομεταφερόμενης σκόνης υποχωρούν προς την επιφάνεια του πλανήτη, ωστόσο τα ελαφρύτερα σωματίδια συνεχίζουν την πορεία τους, φτάνοντας και σε άλλες ηπείρους.