«Η υπομονή είναι αρετή» λέει η παλιά παροιμία, η οποία όμως... αναιρείται τώρα από την επιστήμη. Νέα έρευνα υποδηλώνει ότι η υπομονή (μαζί με τον έλεγχο των παρορμήσεων) μπορεί να συνδεθεί με συγκεκριμένα νευρολογικά συστήματα.

Αντί να καθορίζονται αποκλειστικά από τις συμπεριφορές μας, όπως πιστεύαμε προηγουμένως, τόσο η υπομονή όσο και ο έλεγχος των παρορμήσεων μπορεί να είναι κάτι που προέρχεται από τη βιολογία μας.

Μια προηγούμενη μελέτη, που αφορούσε ποντίκια, έδειξε πιθανή σχέση μεταξύ της έλλειψης υποδοχέων σεροτονίνης στον εγκέφαλο και των παρορμητικών συμπεριφορών. Καθώς αυτός ο σύνδεσμος ανακαλύφθηκε πρόσφατα και δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός, η νέα ερευνητική ομάδα είχε στόχο να κατανοήσει τις νευρολογικές διεργασίες που ελέγχουν την υπομονή και την παρορμητική συμπεριφορά.

Η ίδια ομάδα επιστημόνων δημοσίευσε μια άλλη μελέτη στο περιοδικό Nature Communications, η οποία προχώρησε αυτή τη θεωρία περαιτέρω, ερευνώντας τον ρόλο του πυρήνα της ραχιαία ραφής (DRN) - το τμήμα του εγκεφάλου που περιέχει νευρώνες που απελευθερώνουν σεροτονίνη - σε ποντίκια. Κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης βρήκαν μια αιτιώδη σχέση μεταξύ της δράσης της σεροτονίνης σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου και της υπομονής για τις αναμενόμενες ανταμοιβές.

Η Μονάδα Νευρωνικού Υπολογισμού στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Οκινάουα (OIST) διεξήγαγε την τελευταία μελέτη, η οποία επικεντρώθηκε σε τρία μέρη του εγκεφάλου:

1. NAc – ο επικλινής πυρήνας, ο οποίος έχει μελετηθεί προηγουμένως ως βασική περιοχή στον εγκέφαλο που μεσολαβεί σε μια ποικιλία συμπεριφορών, συμπεριλαμβανομένης της ανταμοιβής και της ικανοποίησης.
2. OFC – τροχιακός μετωπιαίος φλοιός, ο οποίος θεωρείται ότι παίζει ρόλο στη γνωστική λειτουργία ανώτερης τάξης (όπως η λήψη αποφάσεων).
3. mPFC – έσω προμετωπιαίος φλοιός, ο οποίος είναι μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που έχουν την υψηλότερη βασική μεταβολική δραστηριότητα. Αυτό το τμήμα του εγκεφάλου φέρεται επίσης να μεσολαβεί στη λήψη αποφάσεων.

Σύμφωνα με το Medical News Today, η ομάδα επέλεξε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, επειδή προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η βλάβη σε αυτές οδηγεί σε αύξηση των παρορμητικών συμπεριφορών.

Τα ποντίκια αργότερα χωρίστηκαν σε ομάδες. Μια ομάδα είχε τις οπτικές ίνες στο τμήμα NAc του εγκεφάλου, μια ομάδα είχε τις οπτικές ίνες που εισήχθησαν στο τμήμα OFC του εγκεφάλου και η τελευταία ομάδα είχε οπτικές ίνες τοποθετημένες στα μέρη mPFC του εγκεφάλου. Στη συνέχεια, η ομάδα παρατήρησε πώς κάθε ομάδα ανταποκρίθηκε στη διέγερση σεροτονίνης.

Για να πάει την έρευνά της στο επόμενο επίπεδο, η ομάδα χρησιμοποίησε ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί γενετικά, ώστε να έχουν εξειδικευμένες πρωτεΐνες που απελευθερώνουν σεροτονίνη κατά την έκθεση σε φωτοδιέγερση. Τα ποντίκια εκπαιδεύτηκαν να βάζουν τη μύτη τους μέσα σε μια τρύπα (να περιμένουν ένα τρόφιμο). Στη συνέχεια, υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση στην οποία οι ερευνητές εμφύτευσαν μια οπτική ίνα στο τμήμα DRN του εγκεφάλου των ποντικών.

Το 75% των ποντικών υποβλήθηκαν ξανά στην εργασία αναμονής, ενώ ενεργοποιούσαν την απελευθέρωση σεροτονίνης μέσω μιας διαδικασίας διέγερσης με φως. Το άλλο 25% πήγε σε μια ομάδα «παράλειψης» που δεν έλαβε καμία ανταμοιβή ή διέγερση σεροτονίνης.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης αποδεικνύουν ότι η σεροτονίνη παίζει ρόλο στον έλεγχο της υπομονής και των παρορμήσεων.

Όταν η ερευνητική ομάδα ενεργοποίησε τους σεροτονινεργικούς νευρώνες στο DRN των ποντικών, επέδειξαν βελτιωμένη υπομονή όταν περίμεναν ανταμοιβές τροφής. Η διέγερση της περιοχής OFC ήταν σχεδόν εξίσου αποτελεσματική με την τόνωση της περιοχής DRN στην προώθηση αυτών των παρατεταμένων χρόνων αναμονής στα ποντίκια. Ωστόσο, η ενεργοποίηση του NAc δεν είχε κανένα αντίκτυπο.

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον μέρος αυτής της μελέτης ήταν ότι, με τη διέγερση της περιοχής mPFC του εγκεφάλου στα ποντίκια, η ικανότητά τους να περιμένουν την ανταμοιβή της τροφής ενισχύθηκε, αλλά μόνο όταν δεν γνώριζαν την ώρα άφιξης του φαγητού.

Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η σεροτονίνη στο mPFC μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του ζώου να αξιολογήσει τον χρόνο που απαιτείται για να περιμένει μια ανταμοιβή. Εν τω μεταξύ, η παρουσία του νευροχημικού στο OFC βοηθά στη συνολική αξιολόγηση μιας καθυστερημένης ανταμοιβής.

«Αυτό επιβεβαίωσε την ιδέα ότι αυτές οι δύο περιοχές του εγκεφάλου υπολογίζουν την πιθανότητα μιας ανταμοιβής, ανεξάρτητα η μία από την άλλη και ότι αυτοί οι ανεξάρτητοι υπολογισμοί στη συνέχεια συνδυάζονται, για να καθορίσουν τελικά πόσο καιρό θα περιμένουν τα ποντίκια», είπε ο Δρ Μιγιαζάκι στο Medical News Today.

Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να αποκαλύψει περισσότερα δεδομένα για το πώς η σεροτονίνη επηρεάζει περιοχές του εγκεφάλου, κάτι που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών θεραπειών για καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και ο εθισμός, μεταξύ άλλων.