«Σύμφωνα με τους νόμους της θερμοδυναμικής, καθώς συνεχίζεται η αύξηση της θερμοκρασίας, όλο και περισσότερο χιόνι θα μετατρέπεται σε βροχή», δηλώνει ο Μπράιαν Μπρέτσναϊντερ, κλιματολόγος της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ στην Αλάσκα, αναλυτής των δεδομένων στη συγκεκριμένη μελέτη. «Μπορείς να ξεφύγεις λίγο, να κρύψεις κάποιες τάσεις, αλλά συνολικά οι νόμοι της θερμοδυναμικής θα νικήσουν».

Έχει ήδη σημειωθεί μείωση 2,7% στις ετήσιες παγκόσμιες χιονοπτώσεις από το 1973, σύμφωνα με την ανάλυση των δεδομένων από την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πτωτική τάση είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη του βόρειου ημισφαιρίου – την περιοχή βόρεια των τροπικών και νότια της Αρκτικής.

Χάρτης που απεικονίζει τη μείωση στη χιονόπτωση από το 1973-74 στο 2022-23

Ο ήλιος είναι πιο άμεσος εκεί σε σύγκριση με τα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, ιδίως κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου, όταν εξακολουθεί να χιονίζει. Το λευκό του χιονιού εκτρέπει το ηλιακό φως και τη θερμότητά του πίσω στο διάστημα. Χωρίς αυτό, περισσότερο ηλιακό φως απορροφάται από το έδαφος, θερμαίνοντας την ατμόσφαιρα.

Τα ακραία φαινόμενα χιονόπτωσης

Όσο για τις ακραίες χιονοπτώσεις που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, καταδεικνύουν την περίπλοκη φύση της μεταβολής των προτύπων βροχόπτωσης με την κλιματική αλλαγή, δηλώνουν οι επιστήμονες.

«Παρόλο που η τάση της συνολικής χιονόπτωσης σε κάποια μέρη ήταν θετική, η τάση των ημερών ανά έτος με χιονόπτωση είναι αρνητική», σημειώνει ο Μπρέτσναϊντερ. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερο χιόνι έπεφτε σε λιγότερες ημέρες, κάτι που θα μπορούσε να είναι σημάδι των πιο ακραίων φαινομένων χιονόπτωσης που προβλέπονται παράλληλα με την κλιματική αλλαγή.

«Η πιθανότητα ακραίων χιονοπτώσεων στην πραγματικότητα αυξάνεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι καθώς θερμαίνουμε την ατμόσφαιρά μας, ενισχύεται η ικανότητα της ατμόσφαιρας να αποτελεί δεξαμενή υγρασίας. Έτσι έχουμε αυτή την αντίρροπη αντίδραση όπου οι ακραίες χιονοπτώσεις μπορούν στην πραγματικότητα να αυξηθούν με την υπερθέρμανση του πλανήτη».

Χιόνι και προμήθειες νερού

Λιγότερο χιόνι που πέφτει από τον ουρανό σημαίνει επίσης λιγότερο χιόνι που συσσωρεύεται σε χιονοστρώματα ή χιονοαποθέσεις – ένα βαθύ, επίμονο κάλυμμα χιονιού που συσσωρεύεται σε στρώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Είναι ζωτικής σημασίας για τις προμήθειες νερού, επειδή λειτουργεί σαν μια φυσική δεξαμενή, αποθηκεύοντας νερό ως χιόνι και στη συνέχεια απελευθερώνοντάς το όταν είναι πιο δύσκολο να βρεθεί νερό.

Η απειλή για τα αποθέματα νερού από τη μείωση του χιονιού είναι πιο έντονη σε κλίματα που υπόκεινται σε πιο ακραίους κύκλους βροχοπτώσεων, όπως το μεσογειακό κλίμα που συναντάται στην Καλιφόρνια και σε άλλα μέρη της αμερικανικής Δύσης, δηλώνει στο CNNi η καθηγήτρια περιβαλλοντικής μηχανικής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, Τζέσικα Λούντκβιστ.

«Δεν βρέχει το καλοκαίρι στην Καλιφόρνια, και έτσι η απορροή του χιονιού που λιώνει είναι απολύτως απαραίτητη για όλα τα οικοσυστήματα, όλη τη γεωργία, όλες τις πόλεις ή οποιονδήποτε θέλει νερό κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου», λέει.

Τα χιονοστρώματα ευθύνονται για περισσότερο από το 50% της παροχής νερού στην άνυδρη αμερικανική Δύση, σύμφωνα με μελέτη του 2017. Η ίδια μελέτη προέβλεψε ότι τα επίπεδα των χιονοστρωμάτων θα συνεχίσουν να μειώνονται κατά περισσότερο από το ένα τρίτο έως το 2100, υπό το σενάριο της μεγάλης αύξησης της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη.

«Μια τεράστια πρόκληση διαχείρισης»

Μια μελέτη του 2015 από τον διαπίστωσε ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι που εξαρτώνται από το χιόνι που λιώνει για νερό κινδυνεύουν από μείωση του χιονιού έως και 67%. Αυτό περιλαμβάνει τμήματα της Νότιας Ασίας, τα οποία βασίζονται στο λιώσιμο του χιονιού των Ιμαλαΐων, τη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας, και τμήματα της Βόρειας Αφρικής, όπως το Μαρόκο, τα οποία βασίζονται στο λιώσιμο του χιονιού από τα βουνά του Άτλαντα.

«Η απώλεια χιονιού γίνεται μια τεράστια πρόκληση διαχείρισης» επισημαίνει η Λούντκβιστ. Εν τω μεταξύ συνεχίζεται η έρευνα για την καλύτερη κατανόηση της διαφοροποιημένης σχέσης μεταξύ του χιονιού και των αποθεμάτων νερού, η οποία θα βοηθήσει τους διαχειριστές των υδάτων να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για μια πιο ασταθή σχέση με το χιόνι.

Με πληροφορίες από: New maps show where snowfall is disappearing by Eric Zerkel, CNN