World Water Day 2024: Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό 2024 με θέμα «Το Νερό για την Ειρήνη» 

This year’s World Water Day, on 22 March 2024, will take place under the theme «Leveraging Water for Peace»

Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού είναι μια ετήσια ημέρα εορτασμού που πραγματοποιείται στις 22 Μαρτίου και υπογραμμίζει τη σημασία του νερού. Η ημέρα χρησιμοποιείται για να υποστηρίξει τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων του νερού. 

Το θέμα κάθε έτους εστιάζει σε θέματα σχετικά με το καθαρό νερό, την αποχέτευση και την υγιεινή, το οποίο είναι σύμφωνο με τους στόχους του Στόχου 6 της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

H Παγκόσμια Ημέρα του Νερού (World Water Day), έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου, κάτι που αποφασίστηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (Ρίο ντε Τζανέιρο, 1992).

Φέτος (22-03-2024), το επικοινωνιακό μήνυμα του ΟΗΕ είναι: «Leveraging Water for Peace – Το Νερό Μοχλός για την Ειρήνη»

Το νερό, μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο γεφύρωσης των διαφορών και ειρήνευσης, που προϋποθέτει την αρμονική συνεργασία των κοινοτήτων και των χωρών που διαμοιράζονται τους υδατικούς πόρους, με σεβασμό τόσο του πόρου καθαυτού, της διατήρησης των οικοσυστημάτων (οικολογική χρήση) όσο και των ανθρωπίνων αναγκών (ύδρευση, άρδευση, βιομηχανία, υδροηλεκτρική παραγωγή, αναψυχή). Αυτό άλλωστε προβλέπεται και στο πλαίσιο της επίτευξης του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG 6) ως μέρος της Ατζέντας 2030, για την ασφαλή διαχείριση του νερού και των συνθηκών υγιεινής μέχρι το έτος 2030.

Ωστόσο, οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες σε νερό επαρκούς ποσότητας και αξιόπιστης ποιότητας, μπορούν να δημιουργήσουν προστριβές σε διπλωματικό επίπεδο, ανάμεσα σε χώρες που διαμοιράζονται κοινούς υδατικούς πόρους, ή ακόμα και συγκρούσεις σε περιοχές που παρουσιάζουν σοβαρό έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο, όπως οι χώρες της Μεσογειακής λεκάνης ιδιαίτερα αυτές της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Οι συγκρούσεις μπορεί να ενταθούν και να πυροδοτηθούν, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου απαγορεύεται η πρόσβαση στο νερό και η χρήση γίνεται άδικα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κατασκευής μεγάλων υδραυλικών έργων από τις ανάντη διαμοιραζόμενες χώρες, που κατακρατούν και εκμεταλλεύονται το νερό εις βάρος των κατάντη χωρών.

Παραδείγματα αποτελούν ο Ποταμός Νείλος, ο οποίος διαμοιράζεται μεταξύ 10 χωρών, η κοινή λεκάνη των Ποταμών Τίγρη & Ευφράτη, η οποία διαμοιράζεται μεταξύ 3 χωρών, ο Ποταμός Κολοράντο, μεταξύ 2 χωρών και πολλές άλλες χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2024, έχει να κάνει με τη συνεργασία για την εξισορρόπηση όλων των αναγκών, με τη διασφάλιση ότι κανείς δεν υπολείπεται κανενός, ώστε να γίνει το νερό καταλύτης για έναν πιο ειρηνικό κόσμο.

Σε ότι αφορά τη χώρα μας και την ευρύτερη Μεσογειακή λεκάνη στην οποία διαβιούμε, πλέον των παραπάνω που άπτονται της φυσικής υδατικής ανεπάρκειας – σε ό,τι αφορά την προσφορά – σε συνδυασμό με τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, που οδηγεί σε επιδείνωση το έλλειμμα του υδατικού ισοζυγίου, απαντώνται τα τελευταία χρόνια ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι Ψυχρές Λίμνες που κατά καιρούς εξελίσσονται και σε Μεσογειακούς Κυκλώνες (Ιανός – Σεπ 20, Daniel & Elias – Σεπ 23).

Αυτά τα φαινόμενα, οδηγούν σε δυσθεώρητα ποσά ύψους και έντασης βροχόπτωσης, παραπέμποντας σε βιβλικές καταστροφές και ανατρέποντας τα όσα ισχύουν στη Στατιστική Υδρολογία. Εμφανίζεται έτσι ένα ολοένα διογκούμενο πρόβλημα, αυτό της διαχείρισης των υδάτων των ακραίων πλημμυρικών παροχών.

Οι επιστήμες του νερού, με έμφαση τη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων, καλούνται να παίξουν έναν διττό ρόλο, παρέχοντας απαντήσεις και λύσεις που αφορούν στην εξισορρόπηση του υδατικού ισοζυγίου και κυρίως:

α) της προσφοράς και της ζήτησης, αμβλύνοντας τα φαινόμενα χωροχρονικής ανεπάρκειας του νερού,

β) της ανεξέλεκτης – υπερβολικής προσφοράς του νερού που όχι μόνο δε δύναται να αποθηκευτεί λόγω της ραγδαιότητας, αλλά καθίσταται άκρως επικίνδυνο για τις υποδομές, το ζωικό κεφάλαιο, τις οικονομικές δραστηριότητες αλλά και τις ανθρώπινες ζωές.

Νερό για την ειρήνη

Το νερό μπορεί να δημιουργήσει ειρήνη ή να πυροδοτήσει σύγκρουση.

Όταν το νερό είναι σπάνιο ή μολυσμένο, ή όταν οι άνθρωποι έχουν άνιση ή καθόλου πρόσβαση, οι εντάσεις μπορεί να αυξηθούν μεταξύ των κοινοτήτων και των χωρών.

Περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εξαρτώνται από το νερό που διασχίζει τα εθνικά σύνορα. Ωστόσο, μόνο 24 χώρες έχουν συμφωνίες συνεργασίας για όλο το κοινό τους νερό.

Καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται και οι πληθυσμοί αυξάνονται, υπάρχει επείγουσα ανάγκη, εντός και μεταξύ των χωρών, να ενωθούμε γύρω από την προστασία και τη διατήρηση του πιο πολύτιμου πόρου μας.

Η δημόσια υγεία και ευημερία, τα συστήματα τροφίμων και ενέργειας, η οικονομική παραγωγικότητα και η περιβαλλοντική ακεραιότητα βασίζονται σε έναν εύρυθμο και δίκαια διαχειριζόμενο κύκλο νερού.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού 2024 είναι «Νερό για την Ειρήνη»

Πρέπει να δράσουμε έχοντας συνειδητοποιήσει ότι το νερό δεν είναι μόνο ένας πόρος που πρέπει να χρησιμοποιείται και να ανταγωνίζεται - είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, εγγενές σε κάθε πτυχή της ζωής.

Αυτή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, πρέπει όλοι να ενωθούμε γύρω από το νερό και να χρησιμοποιήσουμε το νερό για την ειρήνη, θέτοντας τα θεμέλια για ένα πιο σταθερό και ευημερούν αύριο.

Βασικά μηνύματα για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2024

• Το νερό μπορεί να δημιουργήσει ειρήνη ή να πυροδοτήσει σύγκρουση. Όταν το νερό είναι λιγοστό ή μολυσμένο, ή όταν οι άνθρωποι αγωνίζονται για πρόσβαση, οι εντάσεις μπορεί να αυξηθούν. Συνεργαζόμενοι για το νερό, μπορούμε να εξισορροπήσουμε τις ανάγκες όλων σε νερό και να βοηθήσουμε στη σταθεροποίηση του κόσμου.
• Η ευημερία και η ειρήνη βασίζονται στο νερό. Καθώς τα έθνη διαχειρίζονται την κλιματική αλλαγή, τη μαζική μετανάστευση και τις πολιτικές αναταραχές, πρέπει να θέσουν τη συνεργασία για το νερό στο επίκεντρο των σχεδίων τους.
• Το νερό μπορεί να μας βγάλει από την κρίση. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε την αρμονία μεταξύ των κοινοτήτων και των χωρών με την ένωση γύρω από τη δίκαιη και βιώσιμη χρήση του νερού - από τις συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών σε διεθνές επίπεδο έως τις δράσεις σε τοπικό επίπεδο.