Ministry of Justice / Παράβολο, έως 1.200 euro, από τους Δικηγόρους για αναβολή δίκης, λόγω παρίστανται σε άλλο δικαστήριο - Το σχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Σφοδρές αντιδράσεις των δικηγόρων αναμένεται να προκαλέσει η σχεδιαζόμενη, στο πλαίσιο των εκτεταμένων αλλαγών του Ποινικού Κωδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, επιβολή “χρηματικού” κόφτη στις αναβολές, αφού για να αναβληθεί ένα δικαστήριο για κώλυμα του δικηγόρου, θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Τι αναφέρει η σχεδιαζόμενη διάταξη και πως κλιμακώνεται το ποσό των παραβόλων ανά αναβολή..

Οικονομικό “κόφτη” στις αναβολές δικών θα επιχειρήσει να βάλει το Υπουργείο Δικαιοσύνης ως ανάχωμα στις καθυστερήσεις της Δικαιοσύνης, προκρίνοντας ως αντίβαρο το οικονομικό τίμημα που θα πρέπει να σηκώσουν οι διάδικοι και οι δικηγόροι τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες στο σχέδιο εκτεταμένων αλλαγών άνω των 60 άρθρων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, περιλαμβάνεται νέα τροποποίηση του άρθρου 349 ΚΠΔ (είχε αλλάξει και πάλι τον Ιούνιο του 2022, όταν είχε τεθεί κόφτης στις πολλαπλές αναβολές) με την οποία:

- Σε περίπτωση που η αναβολή ζητεί για κώλυμα στο πρόσωπο του δικηγόρου λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη τότε για να συζητηθεί παραδεκτά το αίτημα, πρέπει προηγουμένως να καταβληθεί παράβολο έως 1.200 ευρώ σε περίπτωση που αφορά Εφετεία και Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια. Δηλαδή αν δεν καταβληθεί το παράβολο δεν συζητείται καν το αίτημα. Σε περίπτωση δε που αυτό απορριφθεί, τότε το παράβολο θα επιστρέφεται. Το αίτημα θα μπορεί να υποβληθεί (όπως ίσχυε) μια φορά και με δυνατότητα άλλης μιας αν ο λόγος αναβολής προέκυψε μετά την πρώτη αναβολή.

Ενδεικτικά η διάταξη πιθανότατα θα φέρνει κλιμακωτό παράβολο, ανάλογο με το δικαστήριο:

2A. Για την υποβολή αιτήματος αναβολής που συνίσταται σε κώλυμα του συνηγόρου υπεράσπισης ή υποστήριξης της κατηγορίας λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη ή διαδικασία, απαιτείται, αυτός που προβάλλει το κώλυμα να προσκομίζει υποχρεωτικά στο δικαστήριο κάθε νομιμοποιητικό, διαδικαστικό ή άλλο έγγραφο, με το οποίο αποδεικνύεται πλήρως ο λόγος της αναβολής.

Για την παραδεκτή υποβολή αιτήματος αναβολής ο διάδικος καταβάλλει παράβολο υπέρ του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.) ως εξής:

α) τριακόσια (300) ευρώ για αιτήματα ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου,

β) εξακόσια (600) ευρώ για αιτήματα ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου,

γ) χίλια διακόσια (1200) ευρώ, για αιτήματα ενώπιον των Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου και των Εφετείων.

Το παράβολο επιστρέφεται αν το αίτημα της αναβολής απορριφθεί από το δικαστήριο.

Το αίτημα υποβάλλεται μόνο μία (1) φορά.

Κατ` εξαίρεση, δύναται να υποβληθεί και δεύτερο αίτημα, αν το κώλυμα προέκυψε σε χρόνο μεταγενέστερο της πρώτης αναβολής.

Πρόκειται για μία διάταξη που έχει ως στόχο να περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των αναβολών, οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό αφορούν σε κωλύματα συνηγόρων υπεράσπισης.

Αντιδράσεις

Η διάταξη, εφόσον εισαχθεί με αυτή τη μορφή, αναμένεται να φέρει σφοδρές αντιδράσεις κυρίως από τους δικηγόρους, άλλωστε κάτι ανάλογο είχε συμβεί και τον Ιούνιο του 2022 όταν είχε τροποποιηθεί και πάλι η διάταξη που κατέληξε τότε στην εξής μορφή:

1. Το δικαστήριο μπορεί, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας. Το σημαντικό αίτιο μπορεί να προβληθεί από οποιονδήποτε ακόμη και όταν αφορά το πρόσωπο του διορισμένου πληρεξουσίου δικηγόρου σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 340. Ο σοβαρός λόγος υγείας αποδεικνύεται αποκλειστικά με ιατρική πιστοποίηση νοσηλευτικού ιδρύματος ή ιατρού πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η ακρίβεια της οποίας ελέγχεται με οποιονδήποτε τρόπο κατά την κρίση του δικαστηρίου.

2. Το δικαστήριο πριν διατάξει την αναβολή, υποχρεούται να διερευνήσει τη δυνατότητα διακοπής της δίκης. Το δικαστήριο αναβάλλει στη συντομότερη δικάσιμο, η οποία δεν δύναται να υπερβεί τους οκτώ (8) μήνες. Η απόφαση που δέχεται τους λόγους αναβολής πρέπει να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία πρέπει να αναφέρει, ότι ο λόγος της αναβολής δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή της δίκης.

2A. Για την υποβολή αιτήματος αναβολής που συνίσταται σε κώλυμα του συνηγόρου υπεράσπισης ή υποστήριξης της κατηγορίας λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη ή διαδικασία, απαιτείται, αυτός που προβάλλει το κώλυμα να προσκομίζει υποχρεωτικά στο δικαστήριο κάθε νομιμοποιητικό, διαδικαστικό ή άλλο έγγραφο, με το οποίο αποδεικνύεται πλήρως ο λόγος της αναβολής. Το αίτημα υποβάλλεται μόνο μία (1) φορά. Κατ’ εξαίρεση, δύναται να υποβληθεί και δεύτερο αίτημα, αν το κώλυμα προέκυψε σε χρόνο μεταγενέστερο της πρώτης αναβολής.

3. Η αναβολή γίνεται σε ρητή δικάσιμο, την οποία το δικαστήριο ανακοινώνει στους παρόντες διαδίκους, μάρτυρες και πραγματογνώμονες και σε αυτήν κλητεύονται μόνο οι απόντες. Αν ο λόγος αναβολής αναγγέλθηκε από συνήγορο ή άλλο πρόσωπο για λογαριασμό απόντος διαδίκου και η συζήτηση αναβλήθηκε σε ρητή δικάσιμο, η περί αναβολής απόφαση επέχει θέση κλητεύσεώς του.

4. Η αποχή των δικηγόρων αποτελεί λόγο ανώτερης βίας για την αναβολή.

Το παράβολο

Άρα με βάσει τις πληροφορίες, η μοναδική αλλαγή που έχει προκριθεί μέχρι στιγμής είναι αυτή της καταβολής παραβόλου.

Παραμένει η δυνατότητα ιατρικής γνωμάτευσης απο δημόσιο νοσοκομείο ή ιδιωτή γιατρό συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ, καθώς και το χρονικό διάστημα εντός των 8 μηνών που θα πρέπει να προσδιοριστεί η δίκη μετά την αναβολή.

Η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου

Πρόσφατα, ωστόσο, ο Άρειος Πάγος, με αφορμή τα όσα συνέβησαν τον Φεβρουάριο του 2023 στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Πάτρας, εξέδωσε μία σημαντική απόφαση για το ζήτημα, με τη διαφορά πως σε αυτήν την περίπτωση το κώλυμα του συνηγόρου αφορούσε πρόβλημα υγείας. Το δικαστήριο, απέρριψε το αίτημα καθώς δεν προσκομίστηκε γνωμάτευση από δημόσιο φορέα.

Η απόφαση αυτή ωστόσο του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Πάτρας δεν πέρασε τον… «σκόπελο» του Αρείου Πάγου λόγω έλλειψης «ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας».

Ειδικότερα ο Άρειος Πάγος ( Έ Ποινικό Τμήμα, υπ´ αριθμόν 818/2023 με πρόεδρο τη Μαρία Λεπενιώτη) έκρινε πως η απόρριψη του αιτήματος «δεν επιβάλλεται από τις διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠοινΔ, διότι δεν μνημονεύονται τα αποδεικτικά μέσα, που έλαβε υπόψη και αξιολόγησε το δικαστήριο για να καταλήξει στη σχετική απορριπτική κρίση του, ούτε αναφέρονται σ' αυτήν τα πραγματικά περιστατικά, που προέκυψαν από τη διαδικασία, στα οποία το Δικαστήριο θεμελίωσε το κατ' ουσίαν αβάσιμο του αιτήματος αναβολής, ούτε τους συλλογισμούς με τους οποίους κατέληξε στην κρίση του αυτή».

Όπως εξηγούν οι αρεοπαγίτες στην απόφασή τους «η αιτιολογία για την απόρριψη του αιτήματος αναβολής δεν είναι ειδική και εμπεριστατωμένη, διότι δεν αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης το αποδεικτικό μέσο από το οποίο το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η επίμαχη ιατρική γνωμάτευση δεν προερχόταν από ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ως εκ τούτου, κατέληξε στην κρίση ότι δεν ήταν βάσιμος ο λόγος αναβολής της δίκης, λόγω ασθενείας του ανωτέρω συνηγόρου της αναιρεσείουσας, ούτε εκτίθεται στην ίδια απόφαση κάποιο άλλο αντίθετο αποδεικτικό μέσο για την κατάσταση της υγείας του εν λόγω συνηγόρου που να δικαιολογεί την απόρριψη του αιτήματος».

Επιπλέον, ο Άρειος Πάγος έκρινε πως το γεγονός ότι η δίκη είχε αναβληθεί ήδη μία φορά και ο κίνδυνος παραγραφής «δεν ήταν δυνατόν να αποτελέσουν την επιβαλλόμενη από το Σύνταγμα και τον ΚΠοινΔ αιτιολογία για την απόρριψη του αιτήματος αναβολής της δίκης».

Την ίδια στιγμή, οι αρεοπαγίτες επισημαίνουν πως, εφόσον το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα αναβολής, υποχρεούντο να απαντήσει αιτιολογημένα και για το αίτημα διακοπής και όχι να το απορρίψει άνευ αιτιολογίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο μάλιστα, μετά την αναιτιολόγητη απόρριψη του αιτήματος αναβολής, κατέληξε πως πρέπει αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων, που την είχαν δικάσει.